Alle begin is moeilijk

Verschillende paden

Welk pad kies je? Een mooi effen, platgetreden pad?

Het voordeel van platgetreden paden,
is dat ze plat zijn. (1)

Een nadeel van dergelijke paden is dat ze toch zo saai zijn.
Het andere uiterste is wat Krishnamurti noemt "een land zonder pad". Je kunt kiezen om een land te bewandelen waar nog geen pad ligt:

"Ik zeg dat de waarheid een land is zonder paden en dat je haar via geen enkel pad kunt benaderen, ..."(2)

Er is keuze: het platgetreden pad, of een land waar nog geen pad ligt, of uiteraard iets tussenin, wat je "een pad in aanleg" of "een pad in wording" kan noemen.

Het platgetreden pad is het gemakkelijkst: het is effen, het is comfortabel. Waarom zou je een ander pad kiezen? Waarom moeilijk als het gemakkelijk ook gaat?
Mijn persoonlijk advies (3) : kies voor het platgetreden pad.

Er is een maar, het kan zijn dat dit platgetreden pad niet meer voldoet. Kies dan, dan en niet vroeger (4), voor een moeilijker pad.

Een pad in aanleg

Hoe ontstaat een pad? Oorspronkelijk is er geen pad, maar doordat meerdere mensen diezelfde weg volgen wordt er stilaan een pad gevormd. Dit maakt het gemakkelijker. Veel mensen kiezen hiervoor, en het pad wordt alsmaar duidelijker, tot het "een platgetreden, effen pad" wordt.
Eigenlijk wordt overgegaan van chaos tot orde. Oorspronkelijk is het een chaos hoe je van de ene plaats naar de andere komt, denk bijvoorbeeld aan een bos, geleidelijk aan komt er wat orde, tot er zich een comfortabel pad gevormd heeft.

Je kunt natuurlijk ook een pad aanleggen met een bulldozer. Klein detail: natuurlijk (je kunt natuurlijk ...) en bulldozer, die combinatie ligt moeilijk. Die bulldozer gaan we dan ook maar laten waar hij is. Of toch? Een kleine oefening, voor wie hier zin in heeft uiteraard, bedenk een pad (in de bredere zin van het woord) aangelegd door "een bulldozer".
Een (vrij letterlijk) voorbeeld: je hebt een prachtig landschap, en er dwars doorheen wordt een autosnelweg aangelegd. Gevolg: weg prachtig landschap.
Een ander (minder letterlijk) voorbeeld: er is een probleem in Irak. "Dat lossen we wel op" zegt het Pentagon (Amerikaans ministerie van "Defensie"). Met de grove borstel ("de bulldozer") gaan ze er doorheen: oorlog. De oorlog duurt 20 (?) dagen. Resultaat: vier jaar na het beëindigen van de oorlog (1 mei 2003) is Irak één grote puinhoop, en het wordt steeds duidelijker dat "de bulldozeraanpak" meer problemen gecreëerd heeft dan hij er opgelost heeft.
"De bulldozeraanpak" is een keuze voor en vanuit kortzichtigheid. Hoe komt dit? Belangen maken blind (5). Meteen, via de omweg van de bulldozer, zijn we bij iets zeer fundamenteels beland, met name de vraag naar de onderliggende bedoelingen.

Van chaos naar orde

Zie ook nr. 1979 * zelfde titel